Bezoek Varusslag museum/park Kalkriese en ‘Saline Gottesgabe’

Uitnodiging voor de ADW-dagexcursie op zaterdag 3 juni 2023

Varusslag bij Kalkriese

Lang werd de naam Varsseveld in verband gebracht met de Varusslag die in deze omgeving zou hebben plaatsgevonden.
De Romeinse generaal Varus zou hier rond het jaar 9  n.Chr. met drie Romeinse legioenen door de Germaanse stammen onder leiding van de edelman en aanvoerder Arminius zijn verslagen.

Deze gedachte was zo hardnekkig dat in de 70er jaren zelfs een Romeinse helm op een door de industrievereniging opgerichte zuil werd geplaatst.
Nooit zijn er hier echter sporen of resten van Romeinse legers of goederen gevonden.

Dit beeld werd dan ook door feiten tegengesproken toen er in 1986 in het Teutoburgerwoud bij het gehucht Kalkriese (nabij Osnabrück-Bramsche) op grote schaal archeologische opgravingen plaatsvonden. Al snel werd duidelijk dat hier een zeer grote veldslag had plaatsgevonden.

De zoektocht naar de plek van de Varusslag draaide al 500 jaar lang in cirkeltjes. Aan de hand van de weinige romeinse schriftelijke bronnen probeerde men deze historische gebeurtenis te lokaliseren. Succes bij de zoektocht naar de plek van de Varusslag bleef uit. De teksten leidden lang naar geen enkele plek – of juist naar te veel plekken.

Elk voorstel bleef slechts een vermoeden. Hierbij kan alleen de archeologie verder helpen, die aan de hand van opgravingen naar het slagveld leidt. Ook Kalkriese werd al in de 19e eeuw als mogelijk plek aangewezen. Deze locatie kon echter pas ruim 100 jaar later bevestigd worden. 

Sinds 1989 wordt de regio Kalkriese systematisch archeologisch onderzocht. Op 50 km² gaat het archeologisch team van Kalkriese op zoek naar sporen. Duizenden romeinse vondsten spreken hier duidelijke taal: hier zijn romeinse troepen verslagen. Veel spreekt ervoor dat dit tijdens de Varusslag gebeurde.

Inmiddels is er in Kalkriese, letterlijk naast de plaats van de opgravingen, een prachtig museum gebouwd en is het ‘slagveld’ voorzien van uitleg en borden te bezoeken.

De waarheid ligt onder de grond. Met archeologische methoden komt het verleden aan het licht en wordt het tot spreken gebracht.

Saline Gottesgabe

Zout, één van de eerste levensbehoeften wordt sinds 1918 in Boekelo gewonnen door water in de zoutlagen in bodem te pompen en als zoutoplossing op te zuigen. In Duitsland niet ver over de grens bij Boekelo liggen deze zoutlagen minder diep en komen er zelfs zoutwaterbronnen aan de oppervlakte. In de vroege middeleeuwen zocht men daar al naar mogelijkheden dit zout te winnen o.a. door verdamping van het zoute water. Hiervoor was warmte nodig en dat was ook toen vooral omslachtig. Men zocht naar andere manieren om het zoute water te verdampen, o.a. liet men zout water, pekel, neerdruppelen over sleedoorntwijgen wat leidt tot verdamping van het water en afzetting van oplosbare zouten op de doornwanden. Hiervoor werden enorme stellages gebouwd waarvan er enkele nog in gebruik zijn. Deze middeleeuwse methode, nu nog uitsluitend in gebruik voor toeristen en belangstellenden staat op de wereld erfgoedlijst. Dit gaan we bekijken.

Rondleiding en uitleg door eventuele gidsen is in de Duitse taal. Een Nederlandse tekst en uitleg zal in de bus worden uitgereikt.

Website Varusslachtmuseum: www.kalkriese-varusschlacht.de/nl

Website Saline Gottesgabe: www.saline-gottesgabe.de

Programma

Wij verzamelen op tijd, namelijk om 8.45, bij de Van Pallandthal (Sporthal) in Varsseveld aan de Pallandstraat.

(Voor een eventuele lunch/broodjes drinken dient u zelf te zorgen. )

09.00 uur: Vertrek bus met bestemming Kalkriese nabij Bramsche/Osnabrück.
11.00 uur: Aankomst Kalkriese Gasthaus - Kaffee mit Kuchen - en daarna bezoek museum en park.
14.30 uur: Vertrek richting Rheine Naturpark Zoo met Saline Gottesgabe
16.00 uur: Vertrek richting Zwillbrock restaurant Kloppendiek
17.30 uur: Diner/buffet            

• Saladebuffet, rundvleessoep, meerdere soorten schnitzel met peper en/of roomsaus, (gebakken)aardappel, friet en afsluitend vanille crème met aardbeien.

De kosten voor de excursie bedragen Euro 77,50 per persoon.

U kunt uw opgave naar Ab Tenkink zenden/mailen/bellen.

Na bevestiging van de opgave kunt u het verschuldigde bedrag storten op rekening NL95 RABO 0313965714 t.n.v. van ADW.

Voor vragen:

Ab Tenkink
Romienendiek 1-B
7122 PA  Aalten
Email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Tel: 0543 479206