Struikelstenen in Silvolde
Filmverslag van Frans Schepers
Op vrijdagmiddag 6 september zijn drie struikelstenen gelegd voor Heuvelstaat 9 (voorheen Bergstraat 13) in Silvolde ter nagedachtenis aan Rosa, Godfried en Ella Wolf, die tijdens de Tweede Wereldoorlog in nazikampen zijn vermoord omdat ze joods waren.
Vier van de vijf kinderen van het gezin Wolf zijn in de oorlogsjaren vermoord. Oudste zoon Louis woonde in Terborg en is opgepakt tijdens een razzia, op transport gesteld en omgebracht. Voor hem en zijn vrouw, die op haar onderduikadres werd verraden, liggen struikelstenen bij hun voormalig woonadres aan de Kramersweide in Terborg. Jongste dochter Paula Wolf overleefde de oorlog. De andere drie kinderen Rosa, Godfried en Ella zijn onafhankelijk van elkaar naar concentratiekampen gezonden en vrijwel direct bij aankomst vergast. Rosa en Ella waren in de kost en zijn in Zutphen en Den Haag opgepakt. Godfried woonde nog thuis in Silvolde en gaf gehoor aan een oproep van de Duitse bezetters om zich te melden in kamp Vught.
Struikeldrempel in Terborg
In april 2023 werd een struikeldrempel gelegd op de plaats waar vroeger een synagoge stond aan de Silvoldseweg in Terborg.
Filmverslag
Stichting Struikelstenen Gemeente Oude IJsselstreek
laat struikelstenen plaatsen in kernen van de gemeente ter nagedachtenis van joodse inwoners, die zijn omgebracht in de Tweede Wereldoorlog. Op 31 augustus 2021 zijn de eerste 18 struikelstenen gelegd in Terborg. Exact een jaar later, op 31 augustus 2022, zijn er 4 struikelstenen gelegd in Varsseveld en 2 in Westendorp. In Varsseveld en Terborg zijn ook zgn. struikeldrempels onthuld.
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is in 2000 gestart met het plaatsen van messing steentjes in het trottoir ter nagedachtenis van Joden, Roma en Sinti, die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgebracht. Hij noemde de stenen Stolpersteine, omdat je er met je hoofd en hart over struikelt en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen.
Medio 2024 zijn er 100.000 struikelstenen in meer dan 20 Europese landen geplaatst. In Nederland liggen ongeveer 7.000 struikelstenen.
‘Um den Stein lesen zu können, muss man sich vor dem Opfer verbeugen’ (Gunter Demnig)
