Spannende zoektocht
Aggie Daniels
Op mijn zoektocht naar verhalen van de joodse families – en eventuele nakomelingen – maakte ik soms bijzondere dingen mee; vaak door toeval of geluk en gewoon door intensief zoeken. Enkele voorbeelden.
Louis Wolf en Jenni Schwarz
Over de Silvoldse familie wist ik wel het één en ander maar over Jenni niet. Met haar geboortegegevens had ik natuurlijk iets opgezocht over Heinsberg, waar ze was geboren, en op oorlogslevens.nl over haar dood. Toen kreeg ik de ingeving om eens beide namen tegelijk in te typen en ja… daar stond haar naam in een stukje tekst. Het was een citaat uit een brief aan haar zus Klara in Canada. En dat briefje kwam voor in een boek dat Klara’s zoon Joe Schwarz had geschreven in 2018 over zijn zoektocht naar de roots van zijn moeder in Duitsland.
Huwelijksfoto Louis Wolf en Jenni Wolf Schwarz
Ik mailde naar de uitgever om Joe’s contactgegevens maar in verband met de privacy mochten ze die niet geven. Intussen had ik een krantenartikel gevonden over de presentatie van het boek. Daarin stond dat Joe in de jaren 1980 naar Tel Aviv was geëmigreerd. In Tel Aviv kende ik niemand maar in Jeruzalem wel. Ik appte met Frank Levy en Pascal Pop: ‘Kennen jullie toevallig Joe Schwarz uit Tel Aviv?’ Die kenden ze niet, maar ze wisten wel aan wie ze dat konden vragen. De volgende dag had ik al een telefoonnummer. Ik belde via Whatsapp (gratis) en kreeg Joe meteen aan detelefoon. Hij sprong een gat in de lucht! Hij vond het zo bijzonder. Hij stuurde meteen zijn boek (met opdracht) en de brief van Jenni en foto’s en vertelde wat hij wist over de familie.
Adi Straus
Met André Tangelder en Jan Pierik van Old Sillevold ging ik naar een rondleiding door historisch Wesel. Zij vroegen waar ik tegenwoordig mee bezig was. Ik vertelde over het project Struikelstenen en Jan zei: ‘Mijn ex-vriendin was vroeger bevriend met een joodse jongen, die familie was van de familie Straus in Terborg. Ze hebben nog wel contact, geloof ik.’ Dat kwam goed uit, over de familie Straus wist ik nog lang niet alles. ‘Wil je haar eens bellen?’ ‘Nou…., doe jij dat maar zelf, ik zoek het nummer wel op.’ Ik belde Nicolette en ze had inderdaad nog contact met Bob Trijbetz, de zoon van Adi Straus in Australië. Ik kreeg zijn mailadres. Ook Bob was zeer opgetogen over mijn bericht! Hij vertelde alles wat hij wist en stuurde me 
het dagboek van zijn vader Bob Trijbetz met daarin een deel over zijn moeder. En…. enkele briefjes van haar, die de familie al 75 jaar bewaarde en nooit had kunnen lezen omdat ze in het Nederlands waren… Het eerste wat ik terug kon doen was die briefjes voor hen in het Engels vertalen!
Harry en Adi Straus
Bernie Mestriz
Jaren geleden schreef ik al eens het miraculeuze onderduikverhaal van Bernie Mestriz. Hij had als enige van het gezin de oorlog overleefd en was naar Israël gegaan. Van zijn vrouw Ruth had ik de pagina’s uit zijn dagboek gekregen die erover gingen, en van Aly en Hanneke te Lindert van de Huisstede in Sinderen foto’s en de rest van het verhaal. Toen ik een keer bij Aly en Hanneke was, lieten ze me een kinderboekje zien met tekst en tekeningen en foto’s dat Bernies dochter Sarah in het Hebreeuws had gemaakt over het onderduikverhaal van de opa van haar jongens, met een Google-vertaling voor Aly en Hanneke. Dat was een aandoenlijke vertaling, maar ook een beetje jammer.
Ik nam contact op met Sarah. Ook zij was heel blij met het contact. Ik vroeg of ze niet een ‘echte’ Nederlandse vertaling zou willen, en dat we het hier zouden laten drukken en de helft van de opbrengst voor het project. Dat wilde ze heel graag. Ik belde Victor en Mieke Shani of ze zin hadden de vertaling te maken. Nico Slutter wilde de lay-out wel doen, ikzelf scande de pagina’s, bewerkte de tekst en deed verder voorbereidend werk. We zetten de Nederlandse tekst erin, van rechts naar links en lieten het drukken. Een prachtig boekje werd het!
Familie Gans
Op zoek naar meer informatie over de Gendringse familie Gans zag ik toevallig op internet dat een kleindochter van Maurits Gans Renée Sanders heet. Ik zocht haar gegevens en belde haar. Ze viel bijna van haar stoel want één dag eerder was ze gebeld door Arne David van Mourik die óók over Renées oom, de damspecialist, een artikel voorbereidde! Jarenlang had alles in een doos gelegen en eigenlijk was ze zelf, documentairemaker die ze is, al langer van plan zich eens verder te verdiepen in de levens van haar beide ooms die zo talentvol en zo jong en zo tragisch waren vermoord in Auschwitz. Brieven en foto’s en andere documenten kwamen boven tafel.
Kinderboek ‘Het geheime doosje van opa’
Sarah Yanosh-Mestriz maakte een kinderboekje naar aanleiding van het koektrommeltje dat haar vader altijd had bewaard. Haar vader was Bernie Mestriz, geboren in 1925 in Terborg. Zijn ouders zijn vermoord tijdens de oorlog. In het koektrommeltje met jodenster, mondharmonica, krantenartikeltjes èn de briefkaart, die zijn moeder uit de dodentrein naar Auschwitz had gegooid.
Het is een ontroerend kinderboek in het Hebreeuws en het Nederlands om het verhaal van haar vader en van de oorlog te vertellen aan haar kinderen en om de onderduikfamilie te bedanken.
Het is te koop voor € 10,- waarvan € 5,- ten goede komt aan het project Struikelstenen Oude IJsselstreek. Verzendkosten € 4,-.
Bestellen via aggie.daniels@gmail.com.
Hoe het harde verhaal van een vrolijke onderduiker een kinderboek werd – De Gelderlander, 04-05-2020
